Psikoloji Profesyonel Yüksek Lisans

Psikolojinin konusu organizmanın (insan ve hayvan) deney ve gözlem yoluyla
incelenebilen ve ölçülebilen davranışlarıdır. Psikoloji insan davranışlarının
yanı sıra hayvan davranışlarını da incelemektedir. Bunun nedenleri ise
şunlardır:

• Hayvan ve insan
  davranışları arasında özellikle fizyolojik güdüler ve refleksler
  bağlamında birtakım benzerliklerin olması.


• İnsan hayatının değerli
  olması nedeniyle, insanlar üzerinde yapılamayan deneyler hayvanlar
  üzerinde yapılabilmesi.


• Bazı hayvanların
  ömürlerinin kısa olması araştırmaların sürecini kısaltmaktadır ve kısa
  zamanda sonuca ulaşılabilmektedir.

Psikolojinin konusu olan davranış; organizmanın içten veya dıştan gelen
uyarıcılara karşı gözlenebilen, incelenebilen ve ölçülebilen her türlü
tepkisine denir.

PSİKOLOJİNİN TARİHÇESİ

İnsanı anlama çabası ilk kez Antik Çağda başladı. O zaman felsefi
psikolojinin inceleme konusu “ruh” olarak belirtildi. Rönesansla felsefi
psikolojisinin konusu “zihin” oldu. İnsan zihni T. Hobbes, J. Locke, G.
Berkeley gibi Görgülcü (Empirizm/deneycilik) düşünürler, D. Hume gibi
Çağrışımcı (Davranışçılık) düşünürlerce ele alındı. Bu yaklaşımlar insan
zihninin doğuştan boş olduğunu, zihnin deneyimlerle oluştuğunu yani bilginin
kaynağının duyumlar olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu düşünürlerin psikoloji bilimindeki
uzantısı; “psikolojinin sadece gözlenebilen, görül olayları incelemesi ve
öğrenmenin bir türü, olaylar arasında çağrışımlar kurulmasını içerdiği”
bilgisidir. Bilimsel psikolojinin diğer öncüleri arasında olan G. W. Leibnitz
ve I. Kant, zihnin sadece deneyimler sonucu oluşmadığını, zihnin bazı
özelliklerinin doğuştan geldiğini ileri sürmüşlerdir. H. V. Helmholtz, bir
zihinsel süreç olan algılamanın fizyolojik temellerini deneylerle ortaya
koyarak, zihinsel süreçlerin deneysel yani bilimsel yöntemlerle incelenebileceğini
göstermiştir. G.T. Fechner, zihnin ölçülmesinde kullanılabilecek psikofizik
teknikler geliştirmiştir. Böylece bu düşünürlerin psikoloji bilimindeki
uzantısı; “psikolojik olayların bir kısmı doğuştandır bilgisi ve zihnin,
uyarıcıları örgütlediği; yani zihindeki bilgi uyarıcının aynısı değil, onun
yeniden düzenlenmiş şeklidir” bilgisidir.

PSİKOLOJİNİN AMAÇLARI

1. Betimleme: Psikolojinin
   ilk ve en temel amacı davranışları betimlemektir. Betimlemenin ilk aşaması
   davranışların keşfedilerek tanımının yapılmasıdır. Mesela; Duyum nedir?
   Algı nedir?

Gibi sorular sorularak bunların tanımı yapılmaya çalışır. Betimlemede daha
sonra benzer davranışlar sınıflandırılır. Böylece kavram ve anlam karmaşasından
kurtulunur. Betimlemenin son şekli ise davranışlar arasındaki ilişkileri
keşfetmektir. Bundaki amaç sebep-sonuç arasındaki ilişkiyi tespit etmektir.

2. Açıklama: Bu açıklama iki
   türlüdür. İlki “evren gerçekleri”ni ifade eden yasa ve ilkelerdir. Çok
   sayıdaki araştırmada gözlenmiş ilişkiler, yasa veya ilke niteliğini
   kazanır. Mesela; Gestalt Algılama İlkeleri görsel algılamada uyarıcıların
   örgütlenme biçimlerini açıklar. İkinci açıklama türü de kuramdır. Bilim
   adamı, kuramında yasa ve ilkelerde belirtilen ilişkilerin sebeplerini
   belirtir.


3. Yordama (Öngörü): Yordama,
   olayların önceden tahmin edilmesidir. Yordama araştırma sonuçlarına
   dayanarak yapılabilir. Yordama yasa ve ilkelerde, kuramlarda belirtilen
   ilişkiler kullanılarak da yapılabilir.


4. Kontrol: Yordama sayesinde
   (yani olaylar, davranışlar önceden kestirilerek) olaylar veya davranışlar
   kontrol altına alınmaya çalışılır.